Een reis door winters Fins Lapland is een trip door het land van de Sami, husky’s, rendieren, elanden, meren, bomen, bessen, het noorderlicht en sneeuw, heel veel sneeuw. Om Lapland goed te kunnen ontdekken, trok TripTalks Sybylle Kroon een warm ‘astronautenpak’ aan, stapte op een huskyslee en een sneeuwscooter en ging op safari. Benieuwd hoe een vakantie naar Fins Lapland kan zijn?
Op vakantie naar Fins Lapland
Land van de acht seizoenen
Lapland wordt wel het land van de acht seizoenen genoemd, en dat is niet verwonderlijk: de temperatuur in de winter en zomer verschilt enorm. Het kan hier in de winter namelijk min 30 worden, en in de zomer meer dan 30 graden.
Tussen elk seizoen in is een periode waarbij de temperatuur al aanvoelt als het volgende seizoen. aar als je om je heen kijkt, is er nog niet veel veranderd. Ook de midzomer en midwinter zijn bijzondere fenomenen.
In de winter komt de zon gedurende een paar weken niet op. In de zomer gaat de zon een paar weken niet onder, hij blijft net boven de horizon steken. Het licht is misschien wel het meest unieke fenomeen in Lapland. Tijdens de midwinter – als de zon niet opkomt – is de hemel overdag niet pikzwart, maar kleurt dieppaars en donkeroranje.
Tip: maak een cruise per postboot naar het noorden van Scandinavië vanuit Noorwegen.
Van elektricien tot ‘huskyboer’
Op een donkere dinsdag komen we aan op huskyfarm Erä-Susi, in de buurt van Ruka. Een vakantie naar Fins Lapland is immers niet compleet zonder een tocht met husky’s. We worden ontvangen door eigenaar Jukka Nordman, bekend als Susi de Wolfman.
Hij hult zich dag in dag uit van top tot teen in bont en leer en toch is hij een enorme dierenliefhebber. De voormalig elektricien kwam in 1998 met één hond naar Ruka. Een jaar later startte hij met acht honden de huskyfarm, nu wonen er meer dan tweehonderd.
Lees hier meer tips voor een vakantie in Lapland.
Je begrijpt meteen waarom hij in the middle of nowhere zit, want het geblaf van tweehonderd honden, daar doe je niemand een plezier mee. ‘Huskyboer’ Susi (Fins voor wolf) kent alle honden bij naam en karakter. Zo kan hij perfecte teams samenstellen: huskytochten kunnen alleen goed verlopen als de honden die de slee trekken een goed en uitgebalanceerd setje van zes vormen.
Zijn husky’s wonen hun hele leven op de farm. Honden die te oud zijn, gaan met pensioen. Ze worden ingezet om de jonkies op te voeden en mogen naast een paar sociale taken van hun rust genieten. Puppy’s gaan vanaf hun eerste verjaardag mee op huskysafari.
Al tienduizend jaar sledehond
Is dat geen dierenmishandeling, honden voor een slee met toeristen? Volgens Susi trekken husky’s al tienduizend jaar sleeën voort. De Sami, het oorspronkelijke volk van Lapland, werkt al eeuwen met deze honden.
Of wat dacht je van een bezoek aan de hoofdstad van Finland, Helsinki?
Ze zijn het volgens hem gewend en ze willen graag, het zit in hun karakter en in hun genen. En dat blijkt als we eenmaal bij de slee zijn die ons door het winterse Finse landschap gaat voorttrekken.
Maar niet voordat we alle veiligheidsinstructies hebben aangehoord, die hierop neerkomen: de veiligheid van de honden staat op één, de veiligheid van de mensen die op de slee zitten op twee. De slee staat klaar, de honden blaffen de longen uit hun lijf. Maar zodra ze mogen rennen, is het stil en het enige wat je hoort is het gekraak van de sneeuw onder de slee.
Ook leuk: op wintersport in Dalarna in Zweden.
Hond op één, mens op twee
Moeilijk is het niet, huskysleerijden. Wel zweten geblazen, af en toe. Eén gaat in de slee zitten (op een kleedje van rendierenbont en onder een dekentje, want het is berekoud als je stilzit), de ander staat achterop en ‘stuurt’. Hoewel sturen, het is hard werken achterop.
Je vormt namelijk samen met de honden een team, zoals Susi het mooi verwoordt. En dat betekent: meerennen als het parcours omhooggaat en remmen als je naar beneden roetsjt. Anders kan de slee de honden gaan inhalen, met alle gevolgen van dien.
Noord-IJsland is ook een goede bestemming voor een avontuurlijke vakantie.
Dat rennen achter zo’n slee is nog wel een dingetje: soms gaat het honderden meters langzaam omhoog en jij loopt in een soort astronautenpak je de longen uit het lijf. Dat pak hoort bij de standaarduitrusting van zo’n winterse safari.
De opluchting is groot als de top van de helling bereikt is, maar uitrusten is er niet bij: nu moet je weer met je volle gewicht op de rem staan.
Gelukkig zijn er ook genoeg stukken waar het parcours vlak is en waar je om je heen kunt kijken en genieten van het mooie landschap. Af en toe wordt er gepauzeerd, en dan niet voor de mensen, maar voor de honden, voegt Susi er knipogend aan toe. De honden gaan dan lekker in de sneeuw liggen rollen en puffen uit.
En o ja: de mensen mogen wisselen van taak. Weer terug bij de huskyfarm mogen de honden verder van een vrije dag genieten. Susi leidt je nog wel even tactisch langs de puppies, die natuurlijk geaaid en geknuffeld mogen worden.
Ander idee: overnachten in deze unieke accommodaties in Zuid-Zweden.
Om je vervolgens naar de souvenirshop te begeleiden. Susi mag er dan in zijn leer en bont uitzien als een wilde wolfman, aan commercieel inzicht ontbreekt het zeker niet.
Op jacht naar ‘vossenstaarten’
In de wintermaanden is het donker en koud in Lapland, en dat zijn de ideale omstandigheden om tijdens je vakantie in Fins Lapland één van de meest spectaculaire lichtshows te aanschouwen, de aurora borealis, het noorderlicht. Moet je wel geluk hebben, want dit natuurverschijnsel manifesteert zich alleen als álle omstandigheden perfect zijn.
Je kunt bij je hotel blijven en afwachten of er iets gaat gebeuren die nacht. Wij boeken een noorderlichtsafari. Op een slee achter een sneeuwscooter rijden we door het donkere landschap van Lapland, op jacht naar de gekleurde ‘vossenstaarten’, zoals het verschijnsel volgens de overlevering van de Sami genoemd wordt.
Wist je dat je tijdens een vakantie in IJsland ook kans hebt om het Noorderlicht te zien?
Een uur lang worden we voortgetrokken door zo’n gemotoriseerd rendier. Een uur lang zitten we ook in de stank van de uitlaatgassen. Geen pretje, maar gelukkig is de beloning groots: een prachtige lichtshow aan het firmament.
Je weet niet waar je moet kijken, de ene ‘staart’ is nog mooier dan de andere. Alsof je in een hemelse lasershow bent beland. Een ervaring om nooit te vergeten. Maar als we weer op jacht gaan naar het noorderlicht, dan graag niet achter een scooter, maar erop.
Buitenaardse landschappen
Sneeuwscooters zijn hele normale vervoersmiddelen in Lapland en brengen je op plaatsen waar je met de auto niet kunt komen. Sterker nog: waar niet eens wegen zijn. Zoals wij in Nederland onze fietspaden hebben, hebben ze in Lapland sneeuwscooterpaden.
Op een koude winterdag – het is zo’n min 20 – stappen we, weer gehuld in een charmant astronautenpak, op zo’n scheurmonster. Want ze kunnen echt hard. Dan is de gevoelstemperatuur nóg lager. Dat pak met bijpassende schoenen en helm, dat je bij de aanbieder van safari’s kunt huren, is geen overbodige luxe. Je ziet eruit als een astronaut, maar alles beter dan bevroren ledematen.
Ook gaaf: deze outdoor activiteiten in Zuid-Zweden.
Het is even wennen op de sneeuwscooter, maar na een kilometer hobbelen we langzaam maar zelfverzekerd achter de groep aan. De sneeuwscootersafari voert ons dwars door het witte, verstilde landschap van Lapland, langs duizenden bomen.
Af en toe passeren we een kale vlakte: een bevroren meer. Op een van die meren staat opeens een verkeersbord en even verderop houden twee politieagenten ons tegen. Zal je beleven: een alcoholcontrole! Het is namelijk streng verboden op een sneeuwscooter te zitten met een borrel op. En ook je rijbewijs moet je bij je hebben.
Gelukkig kan de hele groep doorrijden. We rijden een heuvel op, naar een uitkijkpunt. Bovenop belanden we in een absurdistische omgeving waar her en der vreemde elementen staan, bedekt met ijs en sneeuw.
De gids verklaart wat we zien: het zijn de toppen van bomen. De sneeuw ligt hier zo hoog, dat alleen de boomtoppen nog te zien zijn. Een buitenaards landschap, waar wij in onze astronautenpakken prima in passen.
Soep en bessensap
Halverwege de sneeuwscootersafari wordt gepauzeerd bij een kota, een Laplandse hut midden in de natuur, met als enige voorziening een haardvuur. De gidsen hebben allerlei lekkernijen meegenomen die boven het vuur kunnen worden opgewarmd.
Zo bleken mijn passagier en ik onwetend de vervoerders te zijn van een enorme pan met de fameuze Lapse zalmsoep, die stevig stond vastgesnoerd in een grote zak achter op de sneeuwscooter.
Wat overigens achteraf een goed excuus was voor onze lage gemiddelde snelheid. Want het kan best heftig zijn, het besturen van zo’n snelheidsmonster: een beetje sneeuwscooter gaat honderd kilometer per uur.
Niet zo verwonderlijk dus dat je een rijbewijs moet hebben, bij je moet dragen en nuchter moet zijn. De pan soep wordt zorgvuldig losgepeuterd van onze sneeuwscooter en vervolgens boven het vuur opgewarmd. Uit een andere zak toveren de gidsen broodjes, houten kommen en lepels.
De warme soep doet de toch wat verkleumde mens goed. Na de soep krijgen we warm bessensap, nog zo’n traditie in Lapland. De warme drank drinken we uit een houten beker, de kuksa.
’s Zomers groeien in de bossen, op de heide en het veen van Lapland, allerlei soorten bessen, waaronder de cranberry en de beroemde oranje cloudberry, oftewel bergbraam. Ze groeien in de zomer tot megaproporties, omdat de zon een paar weken niet ondergaat. Je mag overal vrij plukken en dat doen de Lappen massaal.
Van de bessen wordt van alles en nog wat gemaakt, onder meer bessensap. Al sinds mensenheugenis wordt het sap gebruikt om ziektes, die ontstaan door een gebrek aan vitamine C in de winter, het hoofd te kunnen bieden. Ook wij kunnen na twee dampende kuksa’s weer verder op safari in Lapland.
Aurora borealis
Ook al zijn de omstandigheden ideaal – donkere hemel, onbewolkt en temperaturen onder nul – dan nog hoeft het noorderlicht zich niet meteen te laten zien. Ook de zon moet meewerken. Die zon stuurt namelijk voortdurend elektrisch geladen deeltjes de ruimte in, de zonnewind.
Een deel van deze deeltjes bereikt – na een reis van 150 miljoen kilometer – de aarde. Deze deeltjes botsen in onze atmosfeer met zuurstofatomen en stikstofmoleculen. Hierdoor ontstaan lichtdeeltjes. Als er genoeg ‘botsingen’ zijn, kunnen we dit licht in het donker zien.
Dit zijn de zeven wereldwonderen.
De geladen deeltjes worden via de magnetische velden rond de aarde naar de polen geleid, vandaar dat dit lichtverschijnsel vooral in de omgeving van de Noordpool en de Zuidpool te zien is. Op de Noordpool noemen we het verschijnsel noorderlicht of aurora borealis, op de Zuidpool spreken we van zuiderlicht: aurora australis.
Skiën tijdens een vakantie in Fins Lapland
Met al die sneeuw in Fins Lapland is het lastig lopen en fietsen, vandaar dat je veel mensen op ski’s ziet. Langlaufend naar je werk of school, dat kan in Lapland. Ook als toerist kun je hier in dit oogverblindende witte landschap urenlang laufen.
Echte skiliefhebbers reizen af naar een van de hoogvlaktes die Fins Lapland rijk is, zoals bij Levi, Ruka, Ylläs en Äkäslompolo. Hoge bergen zijn er niet, bij duizend meter houdt het wel op, maar pistes des te meer. Ideaal dus voor mensen die beginnend skiër zijn.
Er zijn ook veel goede skigebieden in Canada.
Toch kan de routinier hier aan zijn trekken komen. Er zijn zwarte pistes, alleen niet zo lang en zo groot als in de Alpen. In elk geval doen de skiresorts niet onder aan hun evenknieën in de Alpen.
Fins Lapland
Finland wordt ook wel het land van de duizend meren genoemd. Finnen zelf houden het erop dat het er veel meer zijn: zo rond de 220.000. In het immense land wonen zo’n 5,5 miljoen mensen.
Lapland is een regio die zich uitstrekt over het noorden van Noorwegen, Zweden, Finland en Rusland. De bewoners van Lapland zijn de Sami, een van oorsprong nomadisch volk. Er zijn diverse aanbieders van reizen naar Fins Lapland.
Sybylle vloog met BBI Travel uit Eelde, specialist in arctische (rond)reizen, naar Fins Lapland.
Meer tips voor een vakantie naar Fins Lapland:
De Kerstman woont bij Rovaniemi, in Santa Claus Village. Het dorp ligt precies op de poolcirkel. Vanuit de hele wereld komen toeristen hier naartoe om de Kerstman te ontmoeten of te overnachten in Snowman World, een ijshotel.
In het Finse dorp zijn daarnaast diverse shops te vinden. Naast de souvenirwinkels vind je hier Scandinavische merken zoals Iitalla en Marimekko.
In Rovaniemi staat het imposante wetenschapsmuseum Arktikum, waar je alles kunt vinden over de geologie, geschiedenis en ontwikkeling van Lapland en de Sami. Het pand alleen al is een architectonisch hoogstandje.
In Kittilä kun je een bezoek brengen aan Snow Village, hier kun je slapen in een ijshotel en eten bij een restaurant dat helemaal van ijs is gemaakt.
Bont in Finland
Jassen van zeehondenbont, poolvosstaarten en kleden van rendierhuid: dit is geen dure foute winkel maar een souvenirwinkel in Kuusamo, Fins Lapland. Naast de gebruikelijke koelkastmagneten, knuffels en ansichtkaarten verkopen ze hier dus hele andere dingen.
In Finland doen ze niet moeilijk over tweedehands jassen en sjaaltjes gemaakt van eerstehands dieren. Gelukkig zijn er ook elanden en huskyknuffels voor de toerist die niet zo van het bont is.
Zoek ook naar hotels voor een vakantie in Fins Lapland:
Booking.comHier wil je heen tijdens een vakantie naar Fins Lapland:
Handige websites voor je reis
Dit vind je misschien ook leuk:
Zou jij op vakantie naar Fins Lapland willen?
Tekst en beeld (waar niet anders genoemd) door Sybylle Kroon.
TripTalk is een puur Nederlands reismagazine en schrijft voornamelijk over bereikbare bestemmingen. Wij willen je meenemen naar bereikbare en betaalbare bestemmingen! Onze vaste reporters geven inspirerende en persoonlijke tips. Neem een abonnement!
