Iedereen die houdt van kunst en cultuur heeft Bilbao hoog op de lijst van must-visits staan, voornamelijk dankzij het wereldberoemde Guggenheim Museum. Maar deze Spaanse stad – met haar rijke haven en omgeving – biedt zoveel meer om te ontdekken tijdens een heerlijk lang weekend. TripTalk neemt je mee!
Wat te doen tijdens een stedentrip van 48 uur in Bilbao
Tussen kunst en stad
Bij onze aankomst ’s avonds is de stad nog aan het nagenieten van het voetbalteam van Athletic Bilbao, dat de Copa del Rey heeft gewonnen. De straten zijn gevuld met feestvierende en toeterende fans in rood-wit gestreepte shirts. De inwoners zijn trots op hun stad en club. Dat is weleens anders geweest.
In de jaren tachtig van de vorige eeuw waren de problemen van Bilbao immens. De visserij leverde nog maar weinig op en de scheepsbouw was failliet door concurrentie uit de goedkope lonen landen. De ijzerertsmijnen, waaruit het bekende cortenstaal werd gewonnen, waren uitgeput en de Baskische socialistische revolutionaire nationale bevrijdingsorganisatie ETA teisterde Baskenland met terreur. De stinkende Nervión-rivier door de stad werd niet voor niets chocolate river genoemd. Wat kon de stad uit de put trekken?
Lees meer over een stedentrip naar Bilboa.
De Guggenheim organisatie zocht in die tijd naar een plaats voor een mooi museum in Europa en het bestuur van Bilbao nam de gok om de Amerikaanse architect Frank Gehry de opdracht te geven een museum te ontwerpen. Het meer dan honderd miljoen kostende museum werd gebouwd onder dreiging van ETA-aanslagen. Maar het bestuur gokte goed en sinds de voltooiing in 1997 staat Bilbao weer op de kaart en hoe! Meer dan een miljoen toeristen bezoeken jaarlijks Bilbao.
Gehry’s ontwerp
Goed uitgeslapen maken we de volgende dag een wandeling naar het Guggenheim Museum.
Het gebouw, met zijn bijna onnavolgbare, absurde maar geniale contouren, vangt meteen je blik.
Onze gids legde uit dat het ontwerp niet alleen ingewikkeld is, maar ook licht en relatief goedkoop door het gebruik van 33.000 titanium platen die slechts 0,3 millimeter dik zijn. Het titanium, dat nooit roest en verandert van kleur afhankelijk van de omgeving, geeft het museum elke keer een andere aanblik.
Wat is er nog meer te doen in Bilbao?
Guggenheim-collectie
Bij een rondje om het gebouw kom je als eerste de blikvanger Puppy tegen; een lieve terriër van twaalf meter hoog, bekleed met bloemen van de kunstenaar Jeff Koons. Puppy ziet er elk seizoen weer anders uit. Jaren geleden lagen de kleurige en van glimmend staal gemaakte tulpen (eveneens van Koons) buiten, maar die zijn naar binnen verplaatst.
Van ons mogen ze wel weer naar buiten, daar komen ze meer tot hun recht. Buiten het gebouw kun je ook de reusachtige, fotogenieke spin Maman niet missen, evenals Anish Kapoor’s ‘boom’ van 73 glimmende bollen. Vlak daarbij spuit er elk heel uur een paar minuten waterdamp uit een muur rondom het museum.
We discussiëren over de vraag of dit nu kunst is. Onze gids legt uit dat het werk van Fujiko Nakaya afhankelijk is van de wind. Het is dus nooit hetzelfde, het verdwijnt telkens en wordt elke uur weer opnieuw gemaakt. Zo bekeken is het antwoord: ja!
Bezoek deze leuke steden in Spanje.
In het museum trekt het van massief cortenstaal gemaakte The Matter of Time van de in maart overleden Richard Serra de aandacht. Een negental reusachtige sculpturen waarbij Snake al is geplaatst tijdens de bouw van het museum. Lopend door het kunstwerk verlies je het gevoel van ruimte en tijd. Zelfs als je zingt, klinkt het anders met elke kromming van het cortenstaal.
De collectie in het museum wisselt regelmatig. Het gebouw geeft de mogelijkheid voor gigantisch grote kunstwerken. Wij zijn onder de indruk van Rising Sea; een kunstwerk van veertien bij zeven meter, gemaakt van duizenden bierdoplipjes en koperdraad. De Ghanese kunstenaar El Anatsui geeft hiermee een indrukwekkende klimaatwaarschuwing.
Calatrava en Foster
Van zoveel kunst krijg je honger en dus duiken we een zijstraat in voor wijn en pinxtos; de regionale lekkernij in Baskenland. We maken daarna een rondje met de fiets en een gids. Uiteraard lopen we even over de werkelijk oogstrelende brug van Calatrava over de rivier de Nervión.
Deze ontwerper heeft in de Haarlemmermeer ook drie bruggen getekend: prachtige ontwerpen, maar de gemeente betaalt zich scheel aan onderhoud. Ook in Bilbao was er gedonder, aangezien de brugvloer van glas is en dus spekglad bij regen. Na diverse ongelukken heeft het gemeentebestuur van Bilbao er maar een matje opgelegd.
Of wat dacht je van een stedentrip naar Madrid of een bezoek aan Malaga?
Van fietsen komt niet zo veel. Zo staan we stil aan de kade bij beelden van vier vrouwen gemaakt van cortenstaal. De zware schepen werden tot eind 19e eeuw door vrouwen de haven van Bilbao ingetrokken, die waren goedkoper dan mannen. Pas aan het begin van de 20e eeuw nam een sleepboot dit zware werk over. Met terugwerkende kracht maken we een diepe buiging voor de vrouwen van Bilbao.
Casco Viejo
Genoeg over kunst, want Bilbao is ook een veilige en gezellige stad. Dat vind je vooral in het oude gedeelte, de Casco Viejo, op het rechterdeel van de Nervión-rivier. ’s Avonds gaan we naar het knusse Plaza Nueva. De plek is zo geliefd, dat er amper een stoel te krijgen is. In de zeven parallel gebouwde straatjes, las Siete (zeven) Calles, merk je dat je een studentenstad bezoekt: jongeren staan tot laat met elkaar op straat.
Je kunt hier genieten van de lokale pintxos of een glas van de lokale Txakoli-wijn. Een adembenemend uitzicht heb je als je de funicular neemt en de stad overziet vanaf de Artxanda-berg. Zeker een aanrader om met je geliefde in een romantische bui bij zonsondergang te doen.
Wil je richting de zon? Ontdek de mooiste stranden van de Canarische Eilanden.
Een rondje buiten Bilbao
Je doet jezelf tekort als je alleen in de stad Bilbao blijft, rondom is genoeg te doen en te beleven. De volgende dag halen we daarom vroeg de huurauto. De eerste stop is Durango, een half uurtje ten zuidoosten van Bilbao en beroemd om de houten portiek die aan de 16e eeuwse basiliek is gebouwd. Durango is ook een uitermate gezellig stadje met terrasjes en voldoende parkeermogelijkheden.
Vanuit daar rijden we door de groene bergen die je aan Zwitserland doet denken. Wij hebben toevallig zon, maar de helft van de dagen regent het in Baskenland. Neem dan ook wel een regenjas en paraplu mee.
Na een half uurtje komen we in het stadje Guernica, dat in 1937 met steun van dictator Franco door een Duits-Italiaans bombardement met de grond gelijk werd gemaakt. Het stadje is wereldberoemd geworden nadat Picasso een schilderij maakte van het bombardement. Deze Picasso hangt in Madrid, maar in Guernica hebben ze een kopie gemaakt van gebakken tegels.
Dit zijn nog meer leuke steden voor een stedentrip in Europa.
Na de oorlog is de stad weer opgebouwd, maar veel om te bezichtigen is er niet. In het stadspark zijn nog wel resten van de beroemde vrijheidsboom de Eik te vinden, waar eeuwenlang overeenkomsten werden gesloten.
Vermeldingen zijn in het Baskisch en Spaans, weinig in het Engels. Ook bij een parkeermeter. Do as the locals do en dus eten we vlak buiten Guernica in het restaurant Marco Pollo, waar ze vrijwel alleen kip serveren. We staan zeker een kwartier in de rij, want ook de Basken weten wat lekker is.
Game of Thrones
Het mooiste is echter voor het laatst bewaard: het rotseiland Gaztelugatxe, vlak voor de kust. De toegang is (nu nog) gratis, maar je moet – zeker in het weekend – echt een paar weken van tevoren reserveren. Parkeren is een flink probleem, maar we worden toegelaten, ook al zijn we aan de late kant.
Een pad voert je eerst naar beneden naar het strand, waarna je de 240 traptreden omhoog mag doen. De veertien genummerde staties in de vorm van kruisen langs het pad vertellen je hoe ver je nog moet. Hijgend komen we na drie kwartier boven, maar worden dan wel beloond met een adembenemend uitzicht op de kust.
Het pad is wereldberoemd geworden dankzij Game of Thrones. Het kleine kerkje, dat uitkijkt over de golf van Biskaje, is het kasteel Dragonstone van Daenerys Targaryen in de serie.
Wil je naar een Spaans eiland? Lees dan over de bezienswaardigheden van Tenerife.
We nemen de trap weer terug en komen moe maar voldaan bij de huurauto. In de avond gaan we ‘op chic’ dineren. Baskenland telt ongeveer de meeste restaurants met een Michelinster, omgerekend naar inwoners. Alleen al Bilbao heeft er elf. En je kunt er nog voor een beschaafde prijs in zo’n sterrenrestaurant dineren. Verse (zee)vis is uiteraard goed beschikbaar, net als lokale groenten en wijnen. We maken na afloop nog een klein ommetje lang de Zubizuri-brug van Calatrava, die in de avond fantastisch wordt uitgelicht.
Salsa
De laatste dag gaan we in de ochtend naar het Museo de Bellas Artes. Met dit museum hebben ze over een paar jaar nóg een troef in handen. Het museumbezoek is nu gratis, want het wordt gigantisch verbouwd naar een ontwerp van Norman Foster. Volgens de mevrouw achter de balie is het over een jaar klaar. We kunnen je met de hand op het hart vertellen dat dat niet gaat lukken, maar het wordt wel mooi. Foster ontwierp ook de beeldschone metro ingangen; de glazen ‘muiltjes’ die je uitnodigen om in de metro te stappen.
We laten ons verleiden en gaan met de metro helemaal naar de haven in het noordoosten van de stad. Daar ligt het kustdorpje Portugalete, feitelijk de haven van Bilbao. Bijzonder is de Vizcaya-brug. De ijzersterke brug is ontworpen door een leerling van Eiffel en dat zie je. Deze puente colgante (hangbrug) uit 1893 staat inmiddels op de Werelderfgoedlijst van Unesco en heeft een lengte van meer dan 160 meter. Voetgangers én auto’s worden via een gondel hangend onder de brug naar de overzijde gebracht; we zweven heen en weer over het water.
Terug in Portugalete is het een gezellige boel. We kunnen meedoen met salsadansen, maar onze Latijns-Amerikaanse danslessen zijn meer dan veertig jaar geleden geweest dus beperken we ons tot aanmoedigen en foto’s nemen. We pakken daarna weer de metro en rijden naar de luchthaven. Een prachtig gebouw, maar ook hier weer veel gedoe over. Inderdaad: ook een ontwerp van Calatrava.
De keuken van Baskenland
Eten en drinken staat op een hoog niveau in Baskenland. In Bilbao zijn er bijvoorbeeld diverse kookclubs (txoko’s) van mannen met vaak honderden leden, waar je alleen lid van kan worden als je gevraagd wordt. Typisch voor Baskenland zijn de pintxos; de Baskische tapas. In een pintxos bar kan je uit talloze van deze kleine hapjes kiezen, met een glas bier of wijn. Absoluut niet duur en na een paar pintxos heb je genoeg gegeten.
Houd er rekening mee dat Spanjaarden laat eten. Zo rond 21.00 uur afspreken is gebruikelijk, maar om 22.30 uur kan je vaak nog terecht. Qua drank moet je echt de Txakoli-wijn proeven. Licht prikkelend en ook wat alcohol betreft (tien tot elf procent) een prima wijn om in de zomer koel te drinken bij bijvoorbeeld visgerechten. Het inschenken gebeurt door de fles hoog boven het glas te houden om zo lucht toe te voegen. Dit doen zonder al te veel morsen, is een vak apart.
Wandelaars opgelet
Bilbao ligt op de route naar Santiago de Compostela. De pelgrimsroute van 800 kilometer langs de kust in het noorden van Spanje doorkruist de regio’s Baskenland, Cantabrië, Asturië en Galicië.
Deze hike in Spanje wil je maken!
Hier wil je zijn in en rondom Bilbao:
Zoek naar hotels in Bilbao:
Handige websites voor je reis
Dit vind je misschien ook leuk:
Zou jij Bilbao willen bezoeken?
Tekst: Walter Schut, Beeld: Antoine Rocour
TripTalk is een puur Nederlands reismagazine en schrijft voornamelijk over bereikbare bestemmingen. Wij willen je meenemen naar bereikbare en betaalbare bestemmingen! Onze vaste reporters geven inspirerende en persoonlijke tips. Neem een abonnement!
